Quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động chi tiết, mới nhất 2025

Quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động là một phần không thể thiếu trong hồ sơ kỹ thuật và pháp lý của mọi công trình dân dụng, công nghiệp, thương mại. Việc tuân thủ đúng các tiêu chuẩn và quy chuẩn hiện hành không chỉ giúp hệ thống hoạt động hiệu quả, mà còn là yêu cầu bắt buộc để được nghiệm thu và đưa công trình vào sử dụng hợp pháp. Sau đây, Việt Thành Hưng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các yêu cầu kỹ thuật, quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động.

Hệ thống báo cháy tự động là gì?

Hệ thống báo cháy tự động là gì

Hệ thống báo cháy tự động là tập hợp thiết bị có khả năng phát hiện sớm dấu hiệu cháy và phát tín hiệu cảnh báo nhằm giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Hệ thống này được lắp đặt phổ biến tại văn phòng, khách sạn, nhà xưởng, chung cư, sau khi hoàn tất các bước khảo sát, thiết kế và phê duyệt theo quy định.

Việc lắp đặt báo cháy tự động là một phần quan trọng trong hệ thống PCCC tổng thể, phối hợp với các hệ thống chữa cháy và chống sét để đảm bảo an toàn toàn diện cho công trình.

Các loại hệ thống báo cháy tự động

Phân loại theo công nghệ

Hệ thống báo cháy tự động theo công nghệ

Hệ thống báo cháy thường (theo vùng): Phát hiện cháy tại một khu vực nhất định, thường áp dụng cho nhà trọ, rạp phim, khách sạn nhỏ, hộ gia đình…

- Có dây: Độ ổn định cao, cần thời gian thi công và kiểm định.

- Không dây: Thi công nhanh, chi phí thấp, phù hợp hộ dân nhưng độ ổn định kém hơn.

Hệ thống báo cháy địa chỉ: Phát hiện chính xác từng vị trí xảy ra cháy, thường dùng trong các công trình lớn như bệnh viện, chung cư cao tầng, kho xưởng rộng… Có khả năng kết nối với thiết bị thông minh, điều chỉnh độ nhạy, nhưng chi phí và thời gian thi công cao hơn.

Phân loại theo nguyên lý hoạt động

Hệ thống báo cháy tự động theo nguyên lý hoạt động

- Đầu báo nhiệt: Phát hiện nhiệt độ tăng cao bất thường.

- Đầu báo khói: Cảm biến khi có khói trong không khí.

- Đầu báo lửa (ánh sáng): Nhận diện tia lửa hoặc ánh sáng phát ra từ đám cháy.

- Đầu báo hỗn hợp: Kết hợp nhiều yếu tố để tăng độ chính xác.

Xem thêm: Bình cầu chữa cháy tự động là gì? Các loại bình cầu phổ biến và ứng dụng thực tế

Nguyên lý hoạt động hệ thống báo cháy tự động

Hệ thống gồm 3 thành phần chính:

- Thiết bị đầu vào: Như đầu báo nhiệt, báo khói... phát hiện tín hiệu bất thường.

- Trung tâm xử lý: Nhận và phân tích dữ liệu từ đầu vào.

- Thiết bị đầu ra: Báo động bằng âm thanh, ánh sáng hoặc tín hiệu điều khiển để cảnh báo và kích hoạt các biện pháp ứng phó.

Quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động chi tiết, mới nhất 2025

Việc lắp đặt hệ thống báo cháy tự động phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật và tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy cho công trình. Dưới đây là các yêu cầu cụ thể:

Tuân thủ tiêu chuẩn quốc gia

Quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động

Các tiêu chuẩn bắt buộc áp dụng bao gồm:

- TCVN 5738:2021 – Hệ thống báo cháy tự động – Yêu cầu kỹ thuật.

- TCVN 3890:2023 – Phương tiện PCCC cho nhà và công trình – Trang bị, bố trí và kiểm tra.

- TCVN 9385:2012 – Chống sét cho công trình xây dựng.

- TCVN 2622:1995 – Phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình.

- QCVN 06:2022/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.

Đối tượng bắt buộc lắp đặt hệ thống báo cháy tự động

Theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn thi hành, các loại công trình sau đây bắt buộc phải lắp đặt theo quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động:

- Nhà cao tầng, chung cư từ 5 tầng trở lên.

- Trung tâm thương mại, siêu thị, chợ.

- Nhà xưởng, kho hàng có nguy cơ cháy cao.

- Bệnh viện, trường học, cơ sở lưu trú (khách sạn, nhà nghỉ).

- Cơ sở kinh doanh gas, hóa chất, xăng dầu.

- Các công trình tập trung đông người (rạp chiếu phim, hội trường, trung tâm sự kiện…).

Yêu cầu về thiết kế hệ thống báo cháy tự động

Phải có đơn vị đủ điều kiện thiết kế PCCC được cấp phép bởi Bộ Công an thực hiện.

Thiết kế hệ thống báo cháy phải đảm bảo:

- Xác định rõ khu vực cần giám sát cháy.

- Lựa chọn đúng loại đầu báo (khói, nhiệt, lửa, gas, beam...).

- Tính toán chính xác số lượng, vị trí lắp đặt thiết bị đầu vào, đầu ra và trung tâm xử lý.

- Phân vùng cảnh báo rõ ràng để dễ kiểm soát khi xảy ra sự cố.

- Hệ thống dây dẫn phải là dây chuyên dụng cho báo cháy, được bảo vệ trong ống luồn, có khả năng chống cháy trong thời gian tối thiểu 90 phút.

Yêu cầu khi thi công lắp đặt

Yêu cầu khi thi công lắp đặt hệ thống báo cháy tự động

Chỉ sử dụng thiết bị đã được kiểm định PCCC và có xuất xứ rõ ràng. Thi công đúng theo bản vẽ được cơ quan Cảnh sát PCCC thẩm duyệt.

Tuân thủ quy tắc lắp đặt:

- Đầu báo khói lắp trần, khoảng cách không vượt quá 9m (theo TCVN 5738).

- Chuông báo cháy, đèn báo phải lắp ở khu vực dễ quan sát và nghe thấy.

- Tủ trung tâm lắp tại vị trí khô ráo, dễ thao tác và gần lối ra/vào chính.

- Tín hiệu cảnh báo phải phát ra cả âm thanh và ánh sáng.

- Hệ thống sau khi lắp đặt phải được đo kiểm điện trở, kiểm tra tín hiệu và chạy thử thực tế để đảm bảo hoạt động ổn định.

Xem thêm: Hệ thống chữa cháy bằng foam là gì? Vì sao nên lắp đặt hệ thống chữa cháy bằng foam

Nghiệm thu và đưa vào sử dụng

Sau khi hoàn thành lắp đặt, hệ thống báo cháy phải được nghiệm thu PCCC theo quy trình:

- Hồ sơ nghiệm thu gồm: bản vẽ hoàn công, kết quả kiểm định thiết bị, biên bản chạy thử, tài liệu hướng dẫn sử dụng…

- Đại diện cơ quan Cảnh sát PCCC sẽ kiểm tra thực tế hệ thống trước khi cấp biên bản nghiệm thu.

Chỉ khi có biên bản nghiệm thu hợp lệ, hệ thống mới được phép đưa vào sử dụng và công trình mới được phép vận hành chính thức.

Yêu cầu bảo trì, kiểm tra định kỳ

Chủ đầu tư/cơ sở sử dụng có trách nhiệm:

- Kiểm tra định kỳ hệ thống báo cháy tối thiểu 3–6 tháng/lần.

- Vận hành thử hệ thống định kỳ hoặc sau mỗi lần sự cố điện, sửa chữa.

- Bảo trì, thay thế thiết bị khi hư hỏng, đảm bảo hệ thống luôn hoạt động ổn định.

- Lưu hồ sơ theo dõi và nhật ký bảo trì theo đúng quy định.

Trách nhiệm pháp lý nếu vi phạm

- Công trình không lắp đặt hoặc lắp đặt sai quy định sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP.

- Trong trường hợp xảy ra cháy nổ mà hệ thống báo cháy không hoạt động, chủ đầu tư có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Quy trình lắp đặt hệ thống báo cháy tự động

- Bước 1: Khảo sát & thiết kế: Tiến hành khảo sát thực tế hoặc nhận bản vẽ mặt bằng để đưa ra phương án lắp đặt phù hợp. Tính toán vật tư, nguồn điện, hệ thống dây và khả năng tích hợp với các thiết bị khác.

- Bước 2: Thi công đường dây: Đi dây cáp tín hiệu theo bản vẽ thiết kế. Dây được luồn ống bảo vệ để đảm bảo an toàn, bố trí gọn gàng, đúng kỹ thuật.

- Bước 3: Đo kiểm điện trở: Kiểm tra điện trở hệ thống dây trước khi lắp đặt thiết bị nhằm đảm bảo thông số kỹ thuật ổn định.

- Bước 4: Lắp đặt thiết bị: Tủ trung tâm: Gắn tại vị trí dễ thao tác, đảm bảo kỹ thuật, Thiết bị đầu vào: Gồm đầu báo khói, nhiệt, gas… theo thiết kế. Thiết bị đầu ra: Chuông, còi, đèn báo… đặt tại các vị trí dễ nhận biết.

- Bước 5: Kiểm tra & chạy thử: Kiểm tra toàn bộ hệ thống và mô phỏng cháy theo quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động để đánh giá khả năng cảnh báo và phản hồi.

- Bước 6: Bàn giao & hướng dẫn: Sau nghiệm thu, bàn giao hồ sơ kỹ thuật và hướng dẫn vận hành, bảo trì cho chủ đầu tư.

Lưu ý khi lắp đặt hệ thống báo cháy tự động

- Bản vẽ và thiết kế phải được phê duyệt bởi cơ quan chức năng.

- Hệ thống cần được thi công đúng quy chuẩn, sử dụng vật tư đạt kiểm định PCCC.

- Đơn vị thi công phải có chuyên môn và kinh nghiệm.

- Vị trí lắp đặt thiết bị cần hợp lý để phát huy tối đa hiệu quả cảnh báo.

- Đặc biệt chú ý các khu vực có nguy cơ cao như phòng nồi hơi, kho hóa chất,... cần phương án giám sát chặt chẽ.

- Sau khi hoàn tất, hệ thống phải được nghiệm thu chính thức để đưa vào sử dụng.

Việt Thành Hưng – Đơn vị lắp đặt hệ thống báo cháy tự động chuyên nghiệp

Khi lựa chọn đơn vị thiết kế và thi công hệ thống báo cháy tự động, điều quan trọng không chỉ là thiết bị đạt chuẩn, mà còn là kinh nghiệm thi công thực tế, hiểu rõ quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động và tối ưu chi phí đầu tư. Với nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, Việt Thành Hưng tự hào là đơn vị uy tín đồng hành cùng hàng trăm công trình lớn nhỏ trên toàn quốc.

- Hiểu rõ tiêu chuẩn PCCC hiện hành (TCVN – QCVN), đảm bảo thiết kế đúng kỹ thuật và phù hợp từng loại công trình.

- Tư vấn giải pháp tối ưu, cân đối giữa hiệu quả hoạt động, thẩm mỹ công trình và ngân sách đầu tư.

- Thiết bị chính hãng, được kiểm định rõ ràng, dễ dàng nghiệm thu với Cảnh sát PCCC.

- Đội ngũ kỹ thuật chuyên môn cao, xử lý nhanh, thi công gọn gàng, đảm bảo tiến độ.

- Dịch vụ hậu mãi tốt, bảo trì định kỳ, hỗ trợ kịp thời khi có sự cố.

- Báo giá minh bạch, cạnh tranh, cam kết không phát sinh chi phí bất hợp lý.

Quy định lắp đặt hệ thống báo cháy tự động không chỉ là thủ tục pháp lý cần tuân thủ, mà còn là yếu tố cốt lõi đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản khi xảy ra sự cố cháy nổ. Dù là nhà ở, nhà xưởng hay tòa nhà cao tầng, việc đầu tư đúng chuẩn hệ thống báo cháy sẽ giúp công trình vận hành an toàn, ổn định và được bảo vệ tốt hơn trước các rủi ro. Nếu quý khách hàng có nhu cầu lắp đặt hệ thống báo cháy tự động, liên hệ Việt Thành Hưng ngay để được hỗ trợ tư vấn miễn phí nhé.